Grzegorz Sztwiertnia w wybranych i przygotowanych na wystawę pracach podejmuje refleksję nad modelami formułującymi te z ludzkich cech, które zdominowały metody współżycia w naszych czasach. Za pośrednictwem obrazów filmowych, instalacji oraz serii malarskiej poddaje analizie różnorodne wątki brutalności, poniżania i destrukcji.

W specjalnie dla Czytelni Sztuki stworzonej instalacji składa hołd kanonicznym dziełom sztuki filmowej, których kontrowersyjne narracje stają się dla niego punktem odniesienia i swoistą „poezją dekadencji”. W premierowym kolażu dźwiękowym podejmuje grę z wyobrażeniami na temat początków mowy ludzkiej, odnosząc się poniekąd do czasów sprzed powstania kultury. Język, pierwotny i współczesny, to jeden z ulubionych tematów artysty, stąd lingwistyczne zabawy odnaleźć można zarówno w jego filmach jak instalacjach.

Intrygujący temat zawiści i zazdrości w sztuce, podejmują obrazy, w których Sztwiertnia symbolicznie karze na płótnach „ośmiu największych tropicieli prawdy i fałszu w malarstwie i w życiu za wielokrotne aberracje i odstępstwa od wytyczonego wcześniej celu”. Przywołanie malarstwa na wystawie zdominowanej przez inne media jest zachętą do porównania kontrastowych, ale dopełniających się środków wyrazu. Daje też wgląd w mistrzowskie opanowanie przez artystę tej najbardziej tradycyjnej z technik.

Stosując filmowy recykling (tzw. found footage) Sztwiertnia odwołuje się do popularnego serialu telewizyjnego, tworząc komentarz na temat natury socjopatii i sposobów rozładowywania napięcia. Podobne akcenty znaleźć można w kilku innych pracach – u Sztwiertni poszczególne motywy mają tendencję do wzajemnego przenikania się.

Prace prezentowane w Czytelni Sztuki to do pewnego stopnia tzw. „przedmioty znalezione” (objets trouvé ), chętnie wykorzystywane przez surrealistów, którzy posiłkowali się zwykłymi rzeczami, nadając im nowe i zaskakujące znaczenia. Sztwiertnia zajmuje się zbieractwem motywów rozpierzchłych na wysypisku kultury, wykorzystując istniejące obrazy albo zapożyczając ich tytuły. „Wypożyczenia” te są zawsze intelektualnie uzasadnione i budują przyjemne, intertekstualne zamieszanie.

Sztuka współczesna jest na szczęście płynnym tekstem, pozbawiającym nas możliwości jednego, definitywnego odczytania. Artysta-myśliwy (dawniej przymiotnik „myśliwy” oznaczał „bystry, umiejący myśleć”) zastawia sidła na rzeczywistość, przetwarzając w sobie właściwy sposób to, co uda się w nie złapać. Pracom Sztwiertni skupionym pod sztandarem „Zemsta/Revenge” towarzyszy przekonanie, że przemoc jest w dużym stopniu podłożem ludzkiej natury i historii ludzkości, a swoją estetyczną kulminację osiąga w sztuce.

Ola Wojtkiewicz

Grzegorz Sztwiertnia undertakes a reflection of the human conducts which have dominated the systems of social interaction. Using the works selected for the exhibition, the artist analyses diverse issues of violence, brutality and destruction through the medium of film, installation and a series of paintings.

A specifically produced installation pays homage to the canonical masterpieces of cinematography; their controversial narratives turn into a point of reference and more: a peculiar ‘decadent poetry’. In his new sound collage, Sztwiertnia plays with the way we envisage the very beginnings of human language, associating his work with the era from before the birth of culture. One of the artist’s favoured themes in art is indeed language; both ancient and contemporary, and thus in his films as well as installations one can encounter many linguistic puns and riddles.

Through his paintings, Sztwiertnia also explores the intriguing subject of envy in the arts. He metes out the symbolic punishment to ‘the eight hunters for the truth and untruth in painting and life for missing the promised aims many a time’, and goes on to create a personal list of the European artists who fall into this criteria. Including the paintings in the exhibition, which is dominated by other media, encourages the comparison of often contrasting means of expression. It also allows us a glimpse of Sztwiertnia’s mastery in painting, the most traditional of all techniques.

Having used a method of ‘film recycling’ which has been nicknamed found footage, Sztwiertnia took inspiration from a popular TV series, to comment on the nature of sociopathology and common ways of dealing with tension. Similar strands can also be found in other works – in Sztwiertnia’s art the motives fluently intertwine.

The works presented in Czytelnia Sztuki in some measure fit into the category of the so-called ‘found objects’ (objets trouvé ), so eagerly utilised by the Surrealists, who used existing objects offering them new, often unexpected meaning. Sztwiertnia accumulates the motives which have been dispersed on culture’s refuge site, re-using salvaged images or ‘borrowing’ their titles. It should be emphasised that these ‘borrowings’ are always intellectually relevant and what more, they generate an engaging inter-textual dialogue.

It is fortunate that contemporary art is a shifting text, which rejects the option of only one and definite reading. An artist is a hunter who sets traps for reality and transforms whatever they catch in their own, unique way. All of Sztwiertnia’s works gathered in Revenge are supplemented by a presumption that violence is still the very basis of both human nature and human history, and yet it finds its aesthetic culmination in the visual arts.

Ola Wojtkiewicz