Nicholas Vaughan – „Wojna nerwów”
Prezentowane w Czytelni Sztuki prace Nicholasa Vaughana powstały w ramach programu rezydencyjnego realizowanego na Śląsku przez bytomską Kronikę. Rezydencja artystyczna, rozumiana zwykle jako podróż sprzyjająca kontaktowi z inną kulturą, w przypadku Nicholasa Vaughana była czymś więcej: powrotem do kultury własnej. Artysta odwiedził kraj pochodzenia swojego dziadka, który w czasie wojny wyjechał do Wielkiej Brytanii. Wykonał też zwrot w stronę historii fotografii polskiej, znajdując w niej wyobrażenie powojennego systemu, który sprawił, że jego rodzina pozostała na emigracji. Powstały: rysunki, fotografie, obiekty rzeźbiarskie.
W swoich pracach Vaughan eksploruje wizualne przejawy codzienności doby PRL. Szuka ich w zbiorze pamiątek rodzinnych, w którym zachował się klaser z zapałczanymi etykietami z lat 1945–1960. Sięga po fotografie Zofii Rydet z zasobów Muzeum w Gliwicach oraz Fundacji im. Zofii Rydet. Jej zdjęcia z „Zapisu socjologicznego” oraz zastosowana przez fotografkę technika fotokolażu stają się impulsem do stworzenia rysunków. Artysta wycina z fotografii wizerunki przedstawicieli różnych branż – pracowników sklepów, zakładów rzemieślniczych, biur, redakcji, kancelarii – i umieszcza je obok siebie. Kolaże odsłaniają wielość zawodowych umiejętności, stają w poprzek unifikującej wizji „robotnika”, powszechnej w dobie PRL. Barwy i czarny kontur rysunków wydobywają postacie, które na fotografiach Rydet wtapiają się w otocznie.
Prezentowane na wystawie obrazy nawarstwiają się, a media przenikają. To, co fikcyjne, mogłoby być prawdziwe. Artysta toczy grę z wyobraźnią.
Nicholas Vaughan (1977) – brytyjski artysta z polskimi korzeniami. Absolwent Wolverhampton University i Chelsea College of Art and Design. W swojej twórczości eksploruje obszar wspomnień i społecznych wyobrażeń na temat PRL. Jego prace były wystawiane m.in. w The Corner House Gallery w Manchesterze, Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym w Londynie oraz w londyńskiej The Hundred Years Gallery. Nominowany m.in. do Clapham Art Prize (2012) i Derwent Drawing Prize (2013). Więcej: www.nickvaughan.org.
Kronika od 2006 roku prowadzi program rezydencyjny w Bytomiu. Rezydenci na różne sposoby uczestniczą w życiu instytucji: realizując nowe projekty artystyczne, organizując wykłady, warsztaty, poddając pod dyskusję dotychczasowe strategie jej działania, publikując teksty, emitując audycje radiowe itp. Celem programu jest włączenie rezydentów w stale przebiegający proces poszukiwania nowego modelu funkcjonowania dla Kroniki, jak również zaznajomienie gości z zewnątrz ze specyfiką regionu śląskiego, niegdyś jednego z kluczowych ogniw komunistycznej gospodarki, dziś miejsca dotkniętego traumą ekonomicznych i społecznych transformacji. W ramach programu Kronika współpracuje z innymi instytucjami kultury, w tym z Czytelnią Sztuki.
Program wydarzeń towarzyszących
Kolaż 3D inspirowany fotografiami Zofii Rydet – warsztaty
Czy zdjęcie można zamienić w kompozycję rzeźbiarską? Podczas warsztatu plastycznego z Nicholasem Vaughanem uczestnicy poznają tajniki łączenia różnych mediów – fotografii, rysunków, drobnych obiektów. Przestrzenna struktura kolażu 3D pozwoli ożywić płaski obraz i uwypuklić jego najważniejsze elementy. Może będzie to ubiór sfotografowanej osoby, a może przedmiot znajdujący się w jej otoczeniu? Podczas zajęć wykorzystane zostaną fotografie Zofii Rydet z cyklu „Zapis socjologiczny”, pochodzące z archiwum cyfrowego Fundacji im. Zofii Rydet (www.zofiarydet.com). Cykl tworzą wizerunki mieszkańców wsi i miast, powstałe w różnych rejonach Polski, w latach 1978–1990.
